Tuyên truyền, quảng bá và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương và đất nước là một trong những nhiệm vụ then chốt trong hoạt động của bảo tàng tỉnh. Thông qua các câu chuyện kể từ các tài liệu hiện vật đang trưng bày tại bảo tàng, di sản văn hóa  Ninh Bình tiếp tục được trao truyền và phát huy giá trị.

    Để làm tốt công tác tuyên truyền, quảng bá di sản, bên cạnh các phương thức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, in và phát tập gấp về bảo tàng, gửi thư ngỏ đến các trường học… thời gian qua bảo tàng đã rất coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ thuyết minh viên của bảo tàng. Đây là lực lượng đóng vai trò rất lớn, là cầu nối để giúp cho du khách nghiên cứu, tìm hiểu, tham quan bảo tàng.

    Hiện nay, công tác thuyết minh được giao cho cán bộ phòng Trưng bày – Tuyên truyền, chủ yếu là nữ, được đào tạo chuyên ngành lịch sử, sư phạm sử, Việt Nam học. Qua quá trình được hướng dẫn, đào tạo và thực hiện nhiệm vụ hầu hết các thuyết minh viên đều có chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với công tác bảo tàng. Tuy nhiên, các phần thuyết minh chưa thể hiện sự hiểu biết chuyên sâu về các vấn đề lịch sử, văn hóa, tài nguyên thiên nhiên, địa chính trị của địa phương và đất nước; chưa thể hiện cảm xúc của mình cho phù hợp với các chủ đề trưng bày liên quan đến các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước hay của các lãnh tụ cách mạng hoặc lựa chọn phương pháp truyền đạt chưa phân biệt rõ ràng các đối tượng tham quan để phù hợp với từng lưa tuổi, trình độ, nhu cầu… của khách.

Trước thực trạng trên, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp cho đội ngũ thuyết minh viên, Ban lãnh đạo Bảo tàng tỉnh  đã cho triển khai các buổi sinh hoạt chuyên môn theo hướng đi sâu vào nghiên cứu, tìm hiểu các vấn đề liên quan đến nội dung trưng bày của Bảo tàng như: Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên Ninh Bình, Kinh đô Hoa Lư và nhà nước Đại Cồ Việt, Ninh Bình dưới các triều đại phong kiến, Ninh Bình trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ… vv

Sinh hoạt chuyện môn tại Bảo tàng Ninh Bình

     Để các buổi sinh hoạt chuyên môn thực sự là môi trường để các thuyết minh viên trau dồi kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, các bước thực hiện sẽ diễn ra theo trình tự như sau:

    + Phòng Trưng bày – Tuyên truyền xây dựng Kế hoạch.

    + Các thuyết minh viên chuẩn bị nội dung thuyết minh theo các vấn đề thể hiện trên phần trưng bày.

    + Dựa vào nội dung đã chuẩn bị, thuyết minh viên sẽ thực hiện theo phương pháp đi đến đâu thì giới thiệu đến đó, tùy theo sự sáng tạo của mình để có bài thuyết minh riêng vừa hấp dẫn vừa chuẩn mực về kiến thức. Những người tham dự có thể đặt câu hỏi đối với thuyết minh viên trong quá trình giới thiệu.

    + Tham gia kiểm tra, đánh giá, nhận xét, góp ý bao gồm tất cả các cán bộ được giao phụ trách công tác thuyết minh, lãnh đạo phòng Trưng bày – Tuyên truyền và lãnh đạo cơ quan.

    + Kết thúc buổi sinh hoạt, các thành viên tham dự sẽ hội ý, đưa ra các ý kiến nhận xét về nội dung, kỹ năng, thái độ, giọng nói, tính chuyên nghiệp... đồng thời trao đổi thêm về một số các câu hỏi có liên quan đến di tích hoặc các lĩnh vực khác mà du khách thường quan tâm đặt câu hỏi, các cá nhân sẽ tiếp thu về kỹ năng. 

    Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn đã giúp cho đội ngũ thuyết minh viên của Bảo tàng tỉnh  xây dựng được kỹ năng giao tiếp phù hợp, xây dựng được bài thuyết minh có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc, chuẩn về mặt kiến thức. Mỗi bài sẽ phù hợp với tâm lý, trình độ, độ tuổi… của từng đối tượng du khách. Đồng thời cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương, truyền thống văn hóa, bản sắc văn hóa dân tộc…để bổ sung thêm kiến thức tổng hợp, toàn diện cho đội ngũ thuyết minh viên.

    Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng đội ngũ thuyết minh viên tại Bảo tàng tỉnh, các buổi sinh hoạt nhằm kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm sẽ vẫn tiếp tục diễn ra theo từng tháng, nhất là đối với thuyết minh trẻ, mới vào nghề.

    Đổi mới  và nâng cao chất lượng công tác thuyết minh là điều rất cần thiết để nâng tầm thuyết minh viên; Nếu thuyết minh bảo tàng rèn học tập và rèn luyện cho mình những kỹ năng nghề nghiệp để trở thành những thuyết minh viên chuyên nghiệp, phù hợp với công tác bảo tàng, nhiệt tình, duyên dáng, có chất giọng tốt, biết thể hiện cảm xúc của mình phù hợp với các chủ đề trưng bày sẽ góp phần to lớn để nâng cao vai trò và vị thế của bảo tàng trong việc gìn giữ, trao truyền và phát huy di sản văn hóa. Bằng khả năng hiểu biết và nghiệp vụ chuyên môn của mình, nhiều thuyết minh viên sẽ  tạo nên được ấn tượng sâu sắc trong lòng khách tham quan. Đây cũng chính là một trong những tiêu chí để thu hút khách tham quan, nhất là các bạn học sinh, sinh viên tham quan, trải nghiệm và học tập tại bảo tàng, góp phần quan trọng trong việc giới thiệu di sản văn hóa Ninh Bình đến với công chúng, nhân lên các giá trị di sản văn hóa trong đời sống đương đại.