Dự khai mạc, đại biểu Trung ương có đồng chí Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch; đồng chí Nguyễn Công Trung, Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch).

Đại biểu tỉnh Ninh Bình có các đồng chí: Nguyễn Thị Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu quốc hội tỉnh; Tống Quang Thìn, TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo UBMTTQ Việt Nam tỉnh; các đồng chí lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh; lãnh đạo các huyện, thành phố; lãnh đạo các Sở Văn hóa và Thể thao; Sở Văn hóa, Thể thao và du lịch các tỉnh có câu lạc bộ về tham dự liên hoan; các nhà tài trợ như :Quỹ Thiện tâm (Tập đoàn Vingroup), Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam BIDV và tốp 5 Người đẹp Hoa Lư năm 2018, năm 2019...

Các đại biểu dự khai mạc Liên hoan.

Tham gia Liên hoan có 15 câu lạc bộ hát Xẩm, với 150 nghệ nhân, diễn viên, nhạc công đại diện cho các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc như: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Nghệ An, Thành phố Hồ Chí Minh, Thanh Hóa...

Hát Xẩm là loại hình diễn xướng văn nghệ dân gian đã lưu truyền rộng rãi trong nhân dân lao động, mang đậm dấu ấn của người lao động bình dân. Trải qua thời gian với những thăng trầm của lịch sử, nghệ thuật hát xẩm có điều kiện lưu truyền và phát triển rộng rãi với nhiều làn điệu, mang nhiều dấu ấn của các vùng văn hóa khác nhau như: Bắc Ninh, Bắc Giang, Sơn Tây, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định Thái Bình...

Ninh Bình còn tự hào là vùng đất có bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời, là cái nôi sản sinh và phát triển các loại hình văn hóa dân gian độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa vùng đất Cố đô ngàn năm văn hiến như hát Chèo, hát Rằng Thường và đặc biệt là nghệ thuật hát Xẩm… Nơi đây tự hào từng nổi tiếng với cố nghệ nhân hát Xẩm, NSƯT Hà Thị Cầu. Ninh Bình còn lưu giữ trên 10 làn điệu hát Xẩm biểu hiện đa dạng các sắc thái cảm xúc đặc trưng của con người vùng đất này như: Riềm Huê, Chênh boong, Xẩm chợ, Phồn huê, Xẩm chợ...

Đặc biệt Ninh Bình có nghệ nhân Hà Thị Cầu chính là người hiếm hoi có thể vừa tự sáng tác vừa kết hợp với biểu diễn nhạc cụ một cách nhuần nhuyễn mang lại linh hồn cho các điệu Xẩm. Bà được người đời mệnh danh là “báu vật nhân văn sống”, “người hát rong cuối cùng của thế kỷ XX”.  

Ban tổ chức tặng hoa, cờ lưu niệm cho các câu lạc bộ tham dự Liên hoan.

Trình diễn các tiết mục xẩm tại khai mạc Liên hoan.

Trong khuôn khổ Liên hoan Xẩm 2019, BTC cùng các CLB đã có hoạt động ý nghĩa dâng hương tri ân Nghệ nhân dân gian Hà Thị Cầu tại nhà riêng (xã Yên Phong, huyện Yên Mô, Ninh Bình). Hoạt động ý nghĩa này nhằm tôn vinh, trân trọng công lao của cố nghệ nhân dân gian Hà Thị Cầu trong việc lưu giữ, truyền dạy những làn điệu Xẩm cổ cho lớp trẻ và những đóng góp to lớn của bà với sự nghiệp bảo tồn các giá trị văn hóa của Ninh Bình nói riêng và dân tộc nói chung.

Ban tổ chức và Đại diện Các CLB thắp hương tri ânnghệ nhân Hà Thị Cầu

Chiều nay (4/12), các CLB tham gia Liên hoan đã có buổi biểu diễn hát Xẩm giữa lòng di sản Tràng An, du khách tham quan khu danh thắng Tràng An được thưởng thức các tiết mục xẩm chọn lọc, đặc sắc. Trong số đó có những tác phẩm độc đáo như: Ân đức Tiên Hoàng, Ngãi mẹ sinh thành, Lơ lửng con cá vàng, Vui nhất có chợ Đồng Xuân, Dạt nước cánh bèo...Hoạt động bên lề độc đáo này là một sáng kiến của BTC mang vẻ đẹp của di sản nở hoa trong lòng di sản.

Biểu diễn hát Xẩm tại khu du lịch Tràng An

Liên hoan các câu lạc bộ hát Xẩm các tỉnh khu vực phía Bắc- Ninh Bình năm 2019 là dịp để tuyên truyền và nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và cộng đồng trong việc khôi phục, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nói chung, nghệ thuật hát Xẩm nói riêng; góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Liên hoan cũng là dịp để các nghệ nhân, nghệ sỹ, nhóm nghệ sỹ hát Xẩm các tỉnh, thành phố có cơ hội gặp gỡ, giao lưu, học hỏi nhằm nâng cao hiểu biết và trình độ chuyên môn về nghệ thuật hát Xẩm. Đây cũng là dịp để giới thiệu tới công chúng trong và ngoài nước về giá trị nghệ độc đáo của loại hình nghệ thuật hát Xẩm, đồng thời tạo cơ hội quảng bá tiềm năng, thế mạnh về kinh tế- xã hội của tỉnh, các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa của tỉnh đến với giới nghệ thuật, du khách và bạn trong nước và quốc tế.

Sau 2 ngày diễn ra sôi nổi, tối 4/12 Ban tổ chức đã tổ chức Lễ bế mạc và trao giải cho các nghệ sỹ, nghệ nhân có những tiết mục biểu diễn xuất sắc tại Liên hoan các câu lạc bộ hát Xẩm khu vực phía Bắc - Ninh Bình 2019.

Ban Tổ chức trao giải A cho các tiết mục xuất sắc

Liên hoan Xẩm khu vực phía Bắc – Ninh Bình 2019 đã vinh danh 45 tiết mục xuất sắc. Ban Tổ chức trao 5 giải A, 5 giải B, 5 giải C, 30 giải khuyến khích, giải thưởng cho diễn viên cao tuổi nhất, nhỏ tuổi nhất tham gia Liên hoan. Trong đó, có 05  giải A được trao cho các tiết mục: "Theo Đảng trọn đời" bieur diễn Đào Bạch Linh (Hải Phòng); tiết mục "Dạt nước cánh bèo" biểu diễn Nguyễn Văn Tiến (Quảng Ninh); tiết mục "Thập ân" biểu diễn Bùi Công Sơn (Ninh Bình); tiết mục "Xẩm ba bậc" biểu diễn Hoàng Hữu Hùng (Hà Nội); tiết mục "Chị em Thúy Kiều" biểu diễn Lê Thanh Phong (Hà Nội).

Theo đánh giá của Hội đồng nghệ thuật, các CLB đã sử dụng phong phú, điêu luyện nhiều làn điệu Xẩm cổ như: Xẩm xoan, chênh boong, ba bậc… thể hiện tài năng và sức sáng tạo của các nghệ sỹ, nghệ nhân. Đặc biệt phần lớn các CLB đều có những sáng tác mới ca ngợi vẻ đẹp của quê hương mình, ca ngợi Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, góp phần đưa Xẩm đến gần hơn với công chúng, dễ đi sâu, lan tỏa trong đời sống. Nhiều nghệ sỹ đã khẳng định được tài năng vừa chơi đàn vừa hát, chuyển làn điệu một cách tài tình, tinh tế. Liên hoan cũng ghi nhận nhiều tài năng nhí thể hiện niềm lạc quan, tin tưởng về tiềm năng phát triển cũng như sức sống bền bỉ của Xẩm.

Liên hoan Xẩm khu vực phía Bắc – Ninh Bình 2019 thành công tốt đẹp khẳng định sức sống bền bỉ, mãnh liệt của nghệ thuật Xẩm trong cuộc sống đương đại.  Thành công của Liên hoan là tiền đề quan trọng để Ninh Bình từng bước xây dựng và hoàn thiện hồ sơ về nghệ thuật hát Xẩm đệ trình là di sản phi vật thể quốc gia và đề nghị UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể trong thời gian tới./.

Văn phòng